„Tradycja jest naszą siłą, radością życia i darem od Pana Boga” – te słowa nieodżałowanej pamięci b. dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Zbójnej, śp. Elżbiety Lemańskiej stały się mottem dzisiejszych uroczystości w Zbójnej, w trakcie której podsumowano niezwykle pożyteczne unijne projekty – „Reprint książki Władysława Rydla pt. „Historia małego człowieka”, oraz „Zbójna w starej fotografii”. 

Owoce tych przedsięwzięć to piękna, pierwsza na terenie Polski edycja blisko 400-stronicowego dzieła napisanego przez Kurpia ze wsi Laski, Władysława Rydla, starannie wydany album fotograficzny zawierający unikatowe na skalę światową fotografie dawnej i współczesnej Zbójnej oraz wielka wystawa fotografii (na zdjęciu). Ciekawostką jest niewątpliwie fakt, że książka Rydla pojawiła się już na czytelniczym rynku, ale wydana została w 1966 roku w… Melbourne w Australii.

Na dzisiejsze spotkanie w Zbójnej – oprócz lokalnych władz gminy i Starostwa Łomżyńskiego, Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej przybyli m.in. członkowie rodziny Władysława Rydla, a także przedstawiciele świata nauki, bardzo aktywnie współpracujący w realizacji projektów z Gminą Zbójna, Związkiem Kurpiów i Oddziałem Towarzystwa  Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej w Zbójnej.  Zakończone właśnie niezwykle udane projekty to – zdaniem wójta gminy Zenona Białobrzeskiego – wyraz dbałości o kulturę i historię lokalnej społeczności:  - Trudne warunki życia w Puszczy ukształtowały typ  typ ludności miłującej wolność i ojczyznę, ofiarnie walczącej o swoją niezależność i niepodległość. Obecnie przykłada się ogromną wagę do pielęgnowania spuścizny naszych przodków. Wszystkie podejmowane działania mają na celu ochronę dziedzictwa kulturowego.

Władysław Rydel  ukończył szkołę podstawową w Zbójnej, a potem łomżyńskie Seminarium Nauczycielskie. Swojego miejsca na ziemi poszukiwał przez wiele lat, by w końcu ustabilizować się na kontynencie australijskim. Tam też opisał swoje wrażenia w książce „Historia małego człowieka” – znajdziemy w niej pięknie opisane, niezwykle cenne obserwacje poczynione w rodzinnych Laskach, najbliższej okolicy oraz życiowe losy autora i jego najbliższej rodziny. Prezes Oddziału TPZŁ w Zbójnej Elżbieta Parzych  informuje, że książka Rydla składa się z 7 rozdziałów w języku polskim oraz posłowia – streszczenia książki w języku angielskim.  – Książka ta – zupełnie nieznana w naszym regionie, znacznie poszerza wiedzę o Puszczy Zielonej, a zwłaszcza o jej części obejmującej teren gminy Zbójna. Rydel – Kurp z dziada pradziada wraca do swoich korzeni, kraju lat dziecinnych, do swej Małej Ojczyzny.

Dzisiejsza konferencja naukowa w Zbójnej, poświęcona kulturze Kurpi Zielonych, promocja albumu „Zbójna i okolice w starej fotografii” oraz książki Władysława Rydla „Historia małego człowieka” to niewątpliwie ważne wydarzenia o ponadlokalnym charakterze. To jeszcze jedna – jakże udana próba – powrotu do przeszłości, do tego co w historii tego regionu najcenniejsze, patriotyczne i niezwykle potrzebne. Naturalna, bardzo łatwo przyswajalna , zachwycająca mądrością lekcja historii najbliższej, a więc łatwo docierająca do serc i umysłów tak młodych, jak i nieco starszych odbiorców.  Z pewnością będziemy do tego jeszcze nie raz powracać.